55+ & alive and kicking!

Je had er nooit zo bij stilgestaan. Opeens wàs het zover. Merkbaar. Voelbaar. Ongewild werd je onderdeel van “een categorie”.  Of geschaard onder “een doelgroep”. Niet van bejubelde sporters of sterren. Niet van een categorie die anderen ten voorbeeld strekt. Je werd……. 55+ er !!! Jippie. Voor de arbeidsmarkt val je dan in de categorie “afschrijven”. De overheid rekent je tot de doelgroep “kwetsbaren” als je werkzoekend bent.

Voor jou is er niets veranderd. Je voelt je hetzelfde als toen je 50 werd. Of 40. Misschien hier en daar een rimpeltje meer. Misschien een extra pondje rond de buikstreek. Je kijkt op dezelfde manier naar de wereld. Naar het leven.  Naar de vreugde van “meedoen” in de samenleving. Daar stond je immers  je hele leven middenin. 

Je bent jeugdig, hebt een moderne geest, bent even flexibel als op je 54^e en daarvoor. Je bent autonoom, je kunt met jong en oud door een deur. Je vindt je werk belangrijk! Je verdient je eigen geld waarvoor je je jaar in jaar uit volop inzet. Vanuit de discipline die je van huis uit meekreeg. Vanuit het arbeidsethos dat juist jouw generatie zo typeert.

Dan verandert alles. De kredietcrisis breekt uit. Eerst in Amerika. Daarna in Europa..De internationale handel stagneert. Bedrijven krimpen massaal in of gaan ten onder. De media bestookt je elke minuut van de dag met alarmerende noodsignalen over dalende koersen, gigantische overheidsschulden, faillissementen van landen en continenten, van bedrijven en bedrijfssectoren. Massale ontslagrondes volgen, lange rijen werklozen, zonder perspectief. In wat een oogwenk lijkt raken ze alles kwijt wat soms in een heel leven is opgebouwd.

In dat scenario speel jij, tegen wil en dank, opeens ook een rol. Want je bent….55+ er!! Op grond van je geboortedatum behoor jij tot de categorie die bij een onvermijdelijke ontslagronde als eerste het bureau mag opruimen. Met de kartonnen doos onder je arm sta je op de stoep. Ja hoor, je hebt je werk prima gedaan. Geen klachten. Maar God, ja, helaas…… het is niet anders. Bedankt joh, voor de afgelopen 20 jaar. Enne… succes hè?

Als een zombie zit je thuis op de bank. Je hebt er zo’n 40 jaar fulltime opzitten. Je wordt gewoontegetrouw elke ochtend om 6.30 uur wakker. Het bioritme is nog het enige dat niet verstoord is geraakt. Je staat op en je realiseert je te laat dat het niet hoeft…. Je kijkt aan tegen een lege dag. Alles wat er daarna achteraan komt doet je beseffen dat je in die “andere categorie” zit. De categorie die zich aan loketten moet melden. Die verantwoording moet afleggen. Die verplichtingen opgelegd krijgt. En hoort wat de “sancties” zijn als je je niet schikt. Je solliciteert je suf en ontvangt steeds dezelfde wezenloze, inhoudsloze 3-regelige briefjes. Online. Uiteraard. Daarin staat dat je ‘niet in het team past’, ondanks dat men nooit kennis met je gemaakt heeft. Zelfs nooit met je gesproken heeft. Andere sollicitanten voldoen steevast beter aan de functie-eisen dan jij.

Een toelichting op die conclusie ontbreekt als vanzelfsprekend. Niet zelden deel je je volledige doopceel met een onbekende ontvanger en blijkt dat diezelfde ontvanger het niet nodig vindt er zelfs maar op te reageren. Uit beleefdheid noch uit fatsoen. Het inkomen dat je gewend was met werken te verdienen daalt met zo’n 40% per maand. Je zelfstandigheid en onafhankelijke bestaan gaat over in een situatie van ziekmakende afhankelijkheid. Je doet er, in alle vernedering, alles aan om het oude terug te krijgen. Je hebt tenslotte je skills, een schat aan kennis en ervaring, diezelfde onveranderde gedrevenheid te presteren in een baan die daarbij past.

Waaruit je je energie, zingeving, voldoening en economische staat haalt. Met stijgende verbazing ervaar je dat wie je bent en wat je kunt voor niemand nog van enige waarde blijkt te zijn. Iemand vertelt je zonder spoor van inleving dat “passend werk” niet langer bij de regels hoort. Je moet ‘alles’ aanpakken, tegen ‘elk’ salaris. De spelregels worden tijdens het spel veranderd. Bij weigering word je “gekort” of wordt je de ‘staatssteun’ ontnomen. Om die bij De Grieken met miljarden tegelijk voor de deur te kieperen.  Dezelfde zekerheid waarvoor je ruim 40 jaar alle premies hebt afgedragen. Maar nee, je moet dat niet zien als “verzekering” hoor. ’t Is tenslotte geen “wachtgeld” zoals de elite die geniet. Sanctieloos.

Dan mag je immers zelf opstappen als je niet de juiste man op de juiste plaats bent. Geen probleem. Alle rechten blijven onverminderd van kracht. Je pensioenopbouw loopt door, de som die je ontvangt is berekend op 80% van je jaarsalaris. Niks 70% van een of ander lullig maximum dagloon. Je bent tenslotte een belangrijke ambtenaar die door de belastingbetaler wordt onderhouden. Dat mag wat kosten.

Bonussen horen er ook gewoon bij als je bedrijf met ‘staatssteun’ van de ondergang wordt gered. Jouw hoofd knapt bijna uit elkaar van de zorgen. Om je toekomst. Want als 55+ er blijkt er een weg heen noch een weg terug te zijn. De enige zekerheid die er is is dat je, net als elke andere sterveling, elke dag een beetje ouder wordt. In machteloosheid toenemend “kwetsbaar” dus.

Op tv zie je een Republikeinse presidentskandidaat. Rick Santorum heet hij.

En hij schetst een bizarre werkelijkheid in zijn opmerkelijke beeld van The Netherlands. “Wist je”, zegt hij ontzet, “dat er in The Netherlands oudere mensen zijn die ziek zijn maar liever The Netherlands ontvluchten dan zich daar in een ziekenhuis te laten opnemen? Do you know why? Omdat die ouderen weten dat als ze in het ziekenhuis terecht komen ze worden geёuthaniseerd”. WHÀT?? Excuse me?  

Tuurlijk: aards conservatief, diep gelovig, anti abortus, anti anti conceptie, anti recht op zelfbeschikking bij de wens van een vrijwillig levenseinde. Rare man. Raar wereldbeeld. In Nederland? Kom nou!! Doe eens normaal man!

Toch dacht je, tijdens zijn betoog, aan een eerder uitgezonden interview met Annemarie Oster. Eén van Nederlands betere actrices. Haar vader was een fantastische acteur met de naam Guus Oster. Haar moeder een icoon van een actrice: Ank van der Moer. Je moet 55+ er zijn om over hen en hun weergaloze talent en spel te kunnen vertellen. 

Deze dochter Annemarie bereikte onlangs de respectabele leeftijd van 70 jaar! Ze ziet er nog altijd prachtig en even charmant uit als op haar 50^e. Vitaler dan menig 40+ er… In het interview zei ze rondom de feestelijkheid van haar verjaardag, zichtbaar aangedaan: “ik weet niet wat er aan de hand is. Het lijkt wel alsof je je in dit land tegenwoordig voortdurend moet verdedigen, je moet schamen en verontschuldigen voor je leeftijd”… Toen je Santorum aanhoorde dacht je aan deze uitspraak van Annemarie. Er ontspon zich een angstig toekomstbeeld voor ‘ouderen’ voor je ogen… Laten wij hopen dat hij, wat Nederland en de omgang met ouderen in de maatschappij betreft, geen vooruitziende blik heeft…..

Het komt goed met de 55+ er!

Al was het maar omdat het bedrijfsleven heel veel fraais tot hun exclusieve“missie” heeft verklaard.. Die staan prominent vermeld op hun websites onder “missie” en “visie”. Apetrots zijn ze erop. Je vindt ze onder het kopje “verantwoord maatschappelijk ondernemen” of, nog mooier: “social responsibility,” aangevuld met  allerlei mooie beleidsvoornemens voor het bevorderen van “diversiteit” en het tegengaan van “uitsluiting”.

Windowdressing? CAO-kul? Of oprecht in het bedrijfs DNA??? Zij zijn aan zet. Het zal tijd worden!

 Helga